Verval in de middeleeuwen
In de middeleeuwen werd het gebruik van badhuizen – mede door toedoen van de kerk – aanvankelijk beschouwd als iets verderfelijk en juist slecht voor de gezondheid. Desondanks bleven mensen gebruik maken van thermale bronnen, maar schreef men de weldadige werking toe aan God of één van de vele heiligen.
Een eerste kentering kwam in de 14e eeuw toen in het huidige Belgische Spa ijzer- en koolzuurhoudende bronnen (Espa genaamd, een Waals woord voor ‘fontein’) werden ontdekt, die – door hun heilzame werking – steeds meer bezoekers uit alle windstreken trokken. Bijkomend gevolg was dat men ook elders in Europa het woord spa ging gebruiken om de aldaar voorkomende bronnen aan te duiden. En dit is dan ook de meest plausibele verklaring voor de herkomst van het woord spa.
Opleving in de 16e en 17e eeuw
In deze periode werd het baden om gezondheidsredenen weer populair. Zo schreven Boheemse artsen in Karlsbad (het Tsjechische Karlovy Vary) baden en drinkkuren met thermaal water voor. Ook de Ottomanen, die toen grote delen van Centraal- en Oost-Europa beheersten, drukten met hun badcultuur een flinke stempel. Eveneens vermeldenswaardig is dat in de 17e eeuw het eerste Britse kuuroord aan zee ontstond (Scarborough Spa), dat zeewater therapeutisch ging gebruiken: de voorloper van moderne thalasso resorts.
Opkomst van kuuroorden in de 18e eeuw en 19e eeuwse renaissance
Gedurende deze eeuw ontstonden overal in Europa kuuroorden voor de aristocratie en welgestelden, die bovendien allerlei extra voorzieningen en sociale activiteiten boden. Tegelijkertijd rees de belangstelling van menig vooraanstaande arts voor het gebruik van thermaal- en zeewater voor medische doeleinden en ging men dit ook met bewegingsoefeningen combineren om zo het effect te vergroten.
In de loop van deze eeuw werd kuren meer en meer geaccepteerd door de reguliere medische wereld. De medische vooruitgang doorbrak bovendien oude taboes over baden, evenals het toenemende besef dat een goede hygiëne essentieel is voor de volksgezondheid. Tegelijkertijd vond er ook een renaissance plaats op het gebied van bouwstijl en indeling van kuuroorden naar Romeins voorbeeld.
Professionalisering vanaf begin 20e eeuw tot heden
Er vindt een toenemende professionalisering van het kuren plaats. Zo gaat men steeds meer gericht wetenschappelijk onderzoek doen naar het therapeutische effect van natuurlijke middelen en worden traditionele behandelwijzen geïntegreerd met reguliere geneeskunst, evenals met nieuw verworven kennis op het gebied van leefstijl, gezondheidspreventie en wellness. Een ontwikkeling die voortduurt tot op de dag van vandaag. En juist dit maakt kuren zo uniek: een eeuwenoude gezondheidstraditie die zich continu blijft vernieuwen!
